Cukrzyca – jak sobie z nią poradzić?

W ostatnich latach obserwuje się znaczny wzrost zachorowań na cukrzycę. Z tego powodu przez ONZ uznana została ona za epidemię XXI wieku. Prognozy wskazujące na wzrost zachorowań w najbliższych latach są niepokojące i stanowią  problem zarówno społeczny jak i ekonomiczny. Leczenie i diagnozowanie nowych pacjentów oraz opieka nad już chorującymi niesie dla państwa dodatkowe obciążenie dla budżetu.

Cukrzyca zaliczana jest do chorób metabolicznych charakteryzujących się zaburzeniem funkcjonowania gospodarki węglowodanowej, wynikającej z nieprawidłowego wydzielania insuliny. Przewlekła hiperglikemia wywiera niekorzystny wpływ na funkcjonowanie narządów, zwłaszcza oczu, nerek, serca oraz naczyń krwionośnych, prowadząc nawet do ich niewydolności. Wszyscy pacjenci z cukrzycą (zarówno typu 1, jak również typu 2) powinni być edukowani, szczególnie zakresie ogólnych zasad prawidłowego odżywiania, które odgrywa szczególną rolę w tej jednostce chorobowej. Zalecenia żywieniowe powinny być personalizowane oraz uwzględniać indywidualne preferencje chorego, jego tryb życia, możliwości wdrożenia aktywności fizycznej oraz choroby współistniejące. Według statystyk, częstotliwość występowania cukrzycy skorelowana jest z wiekiem i wzrasta wraz z nim. U osób powyżej 65 roku życia sięga 25-30%.

Co zatem robić aby nie znaleźć się w powyższych statystykach?

Cukrzyca jest chorobą, która przez dłuższy czas może nie dawać objawów sugerujących jej obecności. Najczęściej diagnozowana jest podczas wizyt kontrolnych lub podczas wykonywania badań okresowych.  Podstawowym badaniem diagnostycznym stosowanym w celu kontroli jest badanie poziomu glikemii, czyli prawidłowego stężenia glukozy w osoczu krwi żylnej. Inną metodą jest badanie poziomu hemoglobiny glikowanej (HbA1C). Badaniami wykonywanymi w kierunku diagnostyki choroby są również testy obecności glukozy w moczu oraz ciał ketonowych we krwi i moczu, a także tzw. krzywa glikemiczna (OGTT – doustny test obciążenia glukozą) oraz reakcja pacjenta na podanie insuliny.

Po zdiagnozowaniu cukrzycy niezbędna jest kontrola diabetologa. W leczeniu chorych ważna jest urozmaicona i właściwie zbilansowana dieta, aktywność fizyczna, rezygnacja z palenia tytoniu oraz spożywania alkoholu. Ważna jest również odpowiednia regeneracja podczas snu oraz jeśli to możliwe, unikanie stresu. Jak widać wspomniane wyżej sposoby walki z cukrzycą zaliczamy do sposobów niefarmakologicznych. Zatem wprowadzenie odpowiednio ukierunkowanych zmian w życiu codziennym jest jednym z najlepszych działań w prewencji cukrzycy. Celem chorych z cukrzycą typu 2 powinna być w szczególności normalizacja masy ciała oraz stosowanie zbilansowanej diety o właściwym poziomie energetycznym. W przypadku cukrzycy typu 1 bez nadwagi lub otyłości szczególną uwagę należy zwrócić na zawartość węglowodanów przyswajalnych np. w systemie wymienników węglowodanowych. Praktyczne okażą się też wartości indeksu glikemicznego oraz ładunek glikemiczny.

Węglowodany

Węglowodany są podstawowym makroskładnikiem diety. W przypadku chorych z zaburzeniem gospodarki cukrowej powinien on stanowić około 45%. Jeśli bazę diety stanowią węglowodany charakteryzujące się niskim IG oraz wysoką podażą błonnika pokarmowego, udział węglowodanów może być wyższy. Źródłem węglowodanów powinny być produkty charakteryzujące się niskim stopniem przetworzenia. Należy ograniczyć cukry proste oraz dodatek tzw. „wolnych cukrów” czyli tych celowo dodawanych do produktów i surowców naturalnie charakteryzujących się ich wysoką zawartością. Zaliczyć do nich należy słodycze, soki oraz słodzone napoje.

Białko

Zawartość białka w diecie powinna być ustalona indywidualnie. Białko w diecie diabetyków, jak również pozostałej części populacji powinno wynosić około 15-20% a stanowi to około 1-1,5g/kg masy ciała. W niektórych przypadkach dieta może charakteryzować się wyższą jego podażą. Pacjenci z niewydolnością nerek powinni utrzymywać poziom białka na niższym poziomie (około 0,8-1,0 g/ kg masy ciała). Zaleca się, aby urozmaicona dieta zawierała zarówno białka pochodzenie zwierzęcego (białko pełnowartościowe) oraz białko roślinne. Zobacz pełen artykuł o zapotrzebowaniu na białko.

Tłuszcze

Tłuszcze powinny dostarczać od 25-40% energii.  Szczególną uwagę należy zwrócić na rodzaj poszczególnych kwasów tłuszczowych oraz źródło ich pochodzenia. Bezwzględnie należy ograniczyć spożycie izomerów kwasów tłuszczowych trans, a w przypadku zwiększonego stężenia cholesterolu LDL wprowadzić właściwe modyfikacje diety dostosowane do pacjenta wybierając tłuszcze pochodzenia roślinnego z wykluczeniem tłuszczu palmowego.

Zobacz również: dieta przy insulinooporość czego nie jeść.

Tylko 6 kroków dzieli Cię od tego, aby schudnąć. Zostaw nam swój adres email, a otrzymasz poradnik ABC Odchudzania – za darmo tylko dla naszych subskrybentów!

Twój adres e-mail

Administratorem udostępnionych przez Ciebie danych osobowych jest Dietering Group sp. z oo. Podanie danych osobowych jest dobrowolne, jednak ich niepodanie uniemożliwi świadczenie usług na Twoją rzecz. Dowiedz się więcej o zasadach przetwarzania Twoich danych osobowych oraz przysługujących Ci uprawnieniach w Polityce prywatności.

Suplementacja

Stosowanie suplementacji powinno być potwierdzone badaniami. Również poziom witaminy D, której stosowanie zalecane jest dla całej populacji z uwagi na jej liczne niedobory. Ponadto kobiety planujące ciąże i w okresie jej trwania powinny suplementować kwas foliowy, który odpowiedzialny jest za rozwój układu nerwowego.

Wysiłek fizyczny

Aktywność fizyczna pacjentów z cukrzycą powinna być dostosowana do możliwości i wieku. Jak wspomniano powyżej, aktywność jest niezbędnym elementem w profilaktyce zachorowań na cukrzycę oraz czynnikiem korzystnie oddziaływającym w przypadku diagnozy choroby. Ruch podnosi wrażliwość komórek na insulinę oraz wpływa na redukcję masy ciała. Zaleca się regularną aktywność 2-3 razy w tygodniu. W czasie ćwiczeń warto zadbać o właściwy poziom nawodnienia oraz regenerację po treningową.

Zalecenia dla chorych na cukrzycę to zalecenia dla całej populacji mające na celu zachowanie zdrowia i kondycji fizycznej. Opieka nad chorymi wymaga holistycznego podejścia. Wprowadzenie niewielkich zmian to już znaczny krok w kierunku dbania o własne zdrowie i przeciwdziałanie przyszłemu rozwojowi cukrzycy. Wspomniane na początku prognozy wzrostu liczebności zachorowań na świecie zobowiązują do większej edukacji żywieniowej społeczeństwa. Również w Polsce problem z roku na rok ma tendencję wzrostową i dotyczy coraz młodszych grup społecznych. W celu zminimalizowania liczby zachorowań powstał Narodowy Program Walki z Cukrzycą, który ma na celu propagowanie zdrowego stylu życia oraz aktywności fizycznej. Warto regularnie wykonywać badania kontrolujące poziom glukozy we krwi, ponieważ wczesne zdiagnozowanie problemu zwiększa szanse na podjęcie właściwych działań mających na celu minimalizowanie lub całkowitą eliminację powikłań związanych z rozwojem choroby. W przypadku trudności z samodzielnym przygotowaniem posiłków zgodnych z wytycznymi dla diabetyków warto wybrać opcję cateringu dietetycznego z dietą charakteryzującą się niskim indeksem glikemicznym. Będzie ona najlepszym rozwiązaniem gwarantującym poprawę stanu zdrowia związaną z regulacją poziomu cukru we krwi.